Pollution studies in Mongolia's capital city

Монгол Xэл

Rather than do an entry this time on one Mongolian scientist, I thought it would be interesting to talk about a scientific conference I attended recently in Ulaanbaatar.

Last week was the “5^th Annual Workshop on Remote Sensing and Space Science in Mongolia” held by the National University of Mongolia and organized by Prof. Tsolmon Renchin (feature person in MMSS #2). The workshop was two days. The first day focused on remote sensing studies done on Mongolia and student presentations, while the second day focused on astronomy and a telescope-making workshop for secondary education teachers. Since Prof. Tsolmon knew my graduate research was in planetary science, she invited me to give a talk, which is how I became involved [as promised to the audience, the powerpoint of the talk is here].

The kick off to the conference was very unique. Twenty or so students in Prof. Tsolmon’s group sung the national anthem of Mongolia.  And they sounded good.  I mean, really good. I just wouldn’t have assumed that a group of young scientists would also have nice voices, too! I kept imagining my old research group up there instead of Tsolmon’s, performing a song. It was not conceivable (sorry guys!). Then, one student played the Morin khuur (horse head violin), a traditional two-stringed Mongolian instrument. At a reception that evening, another student sang a beautiful song in a del (check out a video taken of the event here), while yet two others performed a song by throat singing (check out this youtube video, as an example- you have to wait until about 17 seconds in to hear the particularly amazing part). It fascinated me to no end that several students from Prof. Tsolmon’s group were talented enough at other things to actually perform – and perform well – for an audience. And I don’t get the impression that this was a rare or unique occurrence, whereas in a scientific group in the U.S., I think this surely is (as evidenced by the novelty of this U.S. biology research group’s recent performance gone-viral).

Two of the highlights of the conference for me were the student presentations and the telescope-making workshop for teachers. The student presentations were conducted in a mix of English and Mongolian by undergraduate and graduate students. The approximately 10 min talks centered around analyses of satellite data in Mongolia, and covered topics such as studying aerosol optical thickness over Ulaanbaatar with Landsat data, measuring the reduction in size of glaciers in the western part of Mongolia, and calculating land value in Ulaanbaatar.

The telescope-making workshop was fantastic. The National Astronomical Observatory of Japan, through the “You are Galileo Program,” provided 400 40-mm telescope kits, to be distributed to secondary schools all over Mongolia.  The idea was that the Ulaanbaatar (and a few countryside) teachers who were in attendance would assemble the telescopes, and then take them back to their classroom to use. The design of the telescopes was slick! I was so impressed with the simplicity of both the construction and the parts themselves. Most of the assembly was done using cardboard tubes, scotch tape, glue, scissors, and paper. The only pieces that were of special construction were the lens, eye piece, and tripod attachment.

While working on them, everyone in the room was quiet and deeply concentrating. It reminded me of how effective hands on activities are – at any age – for focusing a group’s attention on one subject. And of the satisfaction that comes from creating something yourself. Each teacher got a certificate at the end for completing the workshope and telescope. Here’s what the final product looked like!

Prof. Tsolmon, students, and Japanese scientists that sponsored the telescope workshop are now traveling all around Mongolia, conducting similar teacher workshops and also hosting stargazing parties at which to use their newly constructed telescopes. In a few weeks, I will tag along with them when they go to Dalanzadgad, the largest city in the Gobi.  I think it will be a great trip, and I can’t wait to see the renowned dark Gobi sky.

 

Монгол Xэл:

Энэ удаагийн дугаартаа би Монголын эрдэмтэдтэй уулзах ярилцлагын оронд саяхан Улаанбаатарт болсон шинжлэх ухааны бага хурлын талаар оруулахаар шийдлээ.

Өнгөрсөн долоо хоногт МУИС дээр “5 дахь удаагийн Монгол дах Зайнаас тандан судлал ба Сансар судлалын семинар” болж өнгөрсөн ба үүнийг өнгөрсөн дугаарт маань танилцуулагдсан Пр.Цолмон зохион байгуулсан билээ. Семинар 2 өдөр үргэлжилсэн. Эхний өдөр нь Монголд хийгдсэн зайнаас тандан судлалын судалгааны ажил болон оюутнуудын илтгэл тавигдсан бол 2 дахь өдөр 10 жилийн багш нарт зориулсан телескоп угсарч огторгуйг ажиглан дадлага ажил хийгдсэн. Пр.Цолмон миний зэрэг хамгаалсан сэдэв гариг эрхсийн тухай байсныг мэдэж байсан болохоор ирж илтгэл тавихыг урьснаар би энэ хуралд оролцсон юм. (нийт үзэгчиддээ амласны дагуу поверпойнтынхоо илтгэлээ энд тавьсан байгаа.)

Хурлын нээлт үнэхээр содон байсан. Пр.Цолмонгийн 20 гаруй оюутнаас бүрдсэн хамтлаг Монголын төрийн дууллыг дуулсан. Тэд их сайхан дуулж байсан. Би ирээдүйн залуу эрдэмтдээс бүрдсэн хамтлагынхан ийм гоё хоолойтой байна гэж огтхон ч төсөөлөөгүй байсан юм. Манай хуучин судалгааны баг хамтдаа тэдний оронд дуулаад зогсож байсан бол яах байсан бол, яавч болохгүй байх байсан (уучлаарай залуусаа!). Дараагаар нь нэг оюутан Монголын уламжлалт 2 чавхдаст морин хуур хөгжмийг тоглосон. Тэр орой нь өөр нэгэн оюутан бас дуу дуулсан (эндээс бичлэгийг нь үзэж болно), бас өөр 2 нь уртын дуу дуулсан (эндээс бичлэгийг нь үзэж болно – нэмж хэлэхэд хамгийн гайхалтай хэсэг хүртэл нь 17 секунд хүлээгээрэй). Пр.Цолмонгийн оюутанууд маш гайхалтай тоглолт бидэнд үзүүлсэн нь намайг үнэхээр гайхшруулж орхисон юм.  Энэ тоглолт маш ховор бас содон байж чадсан.

Миний оролцох гол 2 үйл явдал нь оюутнуудын илтгэлд болон телескоп хийх дадлагын ажилд оролцох байсан. Оюутнуудын илтгэлийн хэсэгт англи болон монгол хэл дээр, төгссөн болон хараахан төгсөөгүй байгаа оюутнууд оролцсон. Хүн бүр ойролцоогоор 10 минут ярьсан ба хиймэл дагуулуудаас авсан мэдээнд дүн шинжилгээ хийх тухай сэдэв зонхиосон байсан ба Ландсантын мэдээг ашиглан Улаанбаатар дах Аерозолуудыг хэмжих, Монголын баруун хэсэгт байрлах мөсөн голуудын хайлалтыг хэмжих, Улаанбаатрын газрын түрээсийг шинэчлэх гэх мэт сэдвүүд мөн хөндөгдсөн.

Энэ зурганд оюутны илтгэлийн хэсгийн шилдэг илтгэлийн шагналын хүртсэн МУИС-н оюутан Г.Жавхаа /зүүн талд/, мөн зүүн талаасаа 2-т Жое Флашер, би бас Анна Мариа Маррас.

Телескоп угсрах ажил гайхалтай сайхан байсан. Японы Үндэсний Астрономи Одон Орон судлалын төвийн “Та бол Галилей” төслийн хүрээнд 400 40-мм-н телескопын багаж хэрэгслүүдээр хангаж өгсөн ба тэдгээр нь Монгол даяар 10 жилийн сургуулиудад хуваарлагдсан. Төслийн гол санаа нь энд оролцсон 10н жилийн сургуулийн багш нар телескопыг угсраад дараа нь өөрийн сургуульдаа аваачиж хэрэглэх юм. Телескопын загвар маш шинэлэг авсаархан байсан. Тэднийг угсарч суурилуулах үнэхээр хялбар энгийн байсан. Угсралтын ихэнх хэсгийг хоолой, скоч, цавуу, хайч болон цаасаар гүйцэтгэсэн. Гэхдээ тэдэн дундах хамгийн онцгой хэсгүүд нь линз, дуран, мөн нэмэлт 3 хөлтэй суурь хэсгүүд байсан юм.

Угсрах ажил хийгдэж байх үед өрөөн дэх хүн бүр дуугаа хураасан байсан төдийгүй маш сайн төвлөрсөн байсан. Аль ч насныхны хувьд нэг зүйл дээр анхаарлаа төвлөрүүлж ажиллах нь маш сайн  үр дүнд хүргэж болдог гэдгийг надад сануулсан юм. Телескопыг бүгд угсарч дууссаны дараагаар хүн бүрт сертификат гардуулсан. Доорх зурганд миний хийсэн ажлын үр дүн харагдаж байна.

Миний бүрэн угсрагдсан телескоп. Их биен дээр нь шаргал наалт байгааш анзаараарай.

Пр.Цолмон, оюутнууд болон телескоп угсрах ажлыг ивээн тэтгэсэн Японы эрдэмтэд одоо Монгол орон даяар аялаж дээрх шиг угсрах дадлага ажлуудыг багш нарт зааж өгч мөн шинэхэн угсарсан телескопоороо одон орон судлаж байгаа. Ирэх долоо хоногуудаас би тэдэнтэй хамт Говийн хамгийн том хот болох Даланзадгад руу явна. Үнэхээр гайхалтай аялал болно гэж би найдаж байгаа бас Говийн алдарт гүн хар тэнгэрийг харна гэхээс тэсэж ядаж байна.